Tiếp địa là gì? Tại sao lại sử dụng tiếp địa trong việc sửa chữa điện ?
Tiếp địa (tiếng Anh: grounding hoặc earthing) là quá trình kết nối một phần của hệ thống điện hoặc thiết bị điện với mặt đất (đất) thông qua một hệ thống dây dẫn và điện cực (cọc tiếp địa, dây tiếp địa). Mục đích chính của tiếp địa là đảm bảo an toàn cho con người, thiết bị và hệ thống điện bằng cách dẫn các dòng điện không mong muốn (như dòng rò, dòng sét) xuống đất, từ đó ngăn ngừa nguy cơ điện giật, hỏng hóc hoặc cháy nổ.
Hệ thống tiếp địa thường bao gồm:
• Cọc tiếp địa: Thanh kim loại (thép mạ đồng, đồng nguyên chất) cắm sâu vào đất.
• Dây tiếp địa: Dây dẫn nối từ thiết bị hoặc hệ thống điện đến cọc tiếp địa.
• Bảng nối đất: Nơi tập trung các dây tiếp địa để kết nối với hệ thống.
Có hai loại tiếp địa chính:
1 Tiếp địa bảo vệ: Bảo vệ con người và thiết bị khỏi điện giật khi có sự cố (như rò rỉ điện).
2 Tiếp địa làm việc: Đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống điện, thường dùng trong sửa chữa hoặc thi công.
Tại sao sửa chữa điện lại cần sử dụng tiếp địa?
Khi sửa chữa điện, đặc biệt là trên các hệ thống trung thế, cao thế hoặc lưới điện phân phối, việc sử dụng tiếp địa (cụ thể là tiếp địa làm việc hoặc tiếp địa tạm thời) là rất quan trọng vì những lý do sau:
1 Bảo vệ an toàn cho thợ sửa chữa:
◦ Trong quá trình sửa chữa, nếu có dòng điện bất ngờ xuất hiện (do đóng điện nhầm, cảm ứng điện từ, hoặc sự cố khác), tiếp địa sẽ dẫn dòng điện này xuống đất thay vì đi qua cơ thể người lao động. Điều này giảm nguy cơ điện giật hoặc tử vong.
2 Loại bỏ điện áp dư:
◦ Sau khi ngắt nguồn điện để sửa chữa, vẫn có thể tồn tại điện áp dư (residual voltage) trong đường dây hoặc thiết bị do hiện tượng tích điện hoặc cảm ứng từ các đường dây lân cận. Tiếp địa tạm thời giúp phóng điện áp dư xuống đất, đảm bảo khu vực làm việc an toàn.
3 Ngăn ngừa hiện tượng phóng điện:
◦ Trong môi trường trung thế hoặc cao thế, điện áp cảm ứng từ các đường dây khác có thể gây phóng điện nguy hiểm. Hệ thống tiếp địa làm việc sẽ triệt tiêu điện áp này, giữ cho khu vực sửa chữa ở trạng thái “không điện” (zero potential).
4 Đáp ứng quy định an toàn lao động:
Theo các tiêu chuẩn an toàn điện (như TCVN 7447-5-54:2015 hoặc quy định của ngành điện lực), việc tiếp địa là bắt buộc khi làm việc trên lưới điện để đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ tính mạng.
5 Hỗ trợ kiểm tra và bảo trì:
◦ Tiếp địa tạm thời giúp thợ sửa chữa yên tâm thao tác trên đường dây hoặc thiết bị mà không lo ngại dòng điện bất ngờ, từ đó tăng hiệu quả và chất lượng công việc.
Cách thực hiện tiếp địa khi sửa chữa điện
• Ngắt nguồn điện: Đảm bảo nguồn đã được ngắt hoàn toàn trước khi tiếp địa.
• Lắp đặt tiếp địa tạm thời: Sử dụng dây tiếp địa nối từ đường dây hoặc thiết bị cần sửa xuống cọc tiếp địa cắm sâu vào đất. Thường dùng kẹp tiếp địa (grounding clamp) để kết nối chắc chắn.
• Kiểm tra: Dùng thiết bị đo (như đồng hồ đo điện áp) để xác nhận không còn điện áp trước khi làm việc.
• Tháo tiếp địa: Chỉ tháo khi hoàn tất sửa chữa và chuẩn bị đóng điện trở lại, theo đúng quy trình an toàn.
Ví dụ thực tế
Khi sửa chữa đường dây trung thế 22kV, thợ điện sẽ ngắt nguồn, sau đó gắn dây tiếp địa tạm thời từ dây pha xuống cọc tiếp địa cắm dưới đất. Điều này đảm bảo nếu có dòng điện cảm ứng từ đường dây lân cận, nó sẽ được dẫn xuống đất thay vì gây nguy hiểm.
Tóm lại, tiếp địa là một biện pháp an toàn không thể thiếu trong sửa chữa điện, giúp bảo vệ con người, thiết bị và duy trì hoạt động ổn định của hệ thống điện. Nếu cần sản phẩm hoặc tư vấn về tiếp địa hãy liên hệ chúng tôi Thiết Bị Công Nghiệp Trường An
Copyright© 2019 Trường An. ALL RIGHTS RESERVED